Als je deze recensie liever in het Nederlands leest, kun je hier klikken

On 26th of February, Epica releases the album ‘Omega‘. On behalf of Rockmuzine I spoke with guitarist Mark Jansen. His cool grunts form a fantastic combination with the music, and with the beautiful voice of Simone Simons. The album title is based on the theory of the omega point. Mark explains the words of the French philosopher/theologian as follows: “As a universe we are doomed to go to a point of unification in a swirling way”. Because omega point doesn’t sound very nice, Epica chose ‘Omega‘ as the album title. Early on in the writing process the six band members knew that ‘Omega‘ had to become more accessible than ‘The Holographic Principle’ (2016). There are many guitars and orchestral parts, a lot happens. But on ‘Omega‘, Epica has made more room to give priority to certain instruments. There are more contrasts between ‘light’ and ‘heavy’. In this line up, Epica has been touring and making albums together for eight years, therefore they get a feel for each other. They know each other’s qualities, and that makes writing easier.
But Mark also enjoys working with new people. This sometimes leads him to surprising things he might not have had otherwise. For ‘Abyss of Time – Countdown to Singularity‘ he worked with a French friend in the beginning, then with the band members. He liked both collaborations, because it brought him different ideas.

The backgrounds of Omega
Abyss of Time – Countdown to Singularity‘ is a strong opening track. Mark felt that an intro belongs to it. This has become ‘Alpha – Anteludium‘. Themes of ‘Alpha‘ also feature in ‘Abyss‘, that’s why the songs run into each other non-stop. The children’s choir in ‘Code of life‘ was the idea of keyboardist Coen Janssen. The band immediately liked it. “That’s the advantage of working together for a long time, you trust each other blindly. Moreover, none of us can write such beautiful choral parts as he does“, so says Mark. Coen’s both children are singing in that choir, the metal wasn’t new to them, of course. Some children had already heard of Epica. For others, the symphonic metal was completely new. But they all enjoyed working with it.

Bram Knol made the animation video for ‘Freedom – The Wolves Within‘. The clip is based on an old story about a little boy. His grandfather tells about two wolves fighting each other. One wolf symbolizes good, the other evil. The boy asks grandpa which wolf wins. “The wolf that you feed the most” answers grandpa. Yet the lyrics are not a literal translation of this life lesson. Guitarist Isaac Delahaye and Mark have dedicated ‘Kingdom of Heaven prt 3‘ to their grandmothers. They died within one week, and have not been able to hear it anymore. Mark says: “The grandmother on the father’s side died much longer ago. She understood our music well, we even rehearsed in her basement. If we changed something about a song, grandma immediately noticed. She wouldn’t have played the album easily, but she liked what we were doing. The other grandmother didn’t like it at all“. Bass player Rob Van Der Loo is a sensitive person, he always comes with beautiful harmonies. The ballad ‘Rivers‘ has a nice spot on the album. The listener can relax for a while and then go in full throttle for ‘Synergize – Manic Manifesto‘. So the order of the songs is well balanced. In ‘Omega – Sovereign of the Sun Spheres‘ personal experiences are incorporated. Many of the lyrics are personal, but translated in a general way, so that the fans can find personal things in them as well.
The theories of his psychology study have certainly stuck in the back of his mind and have found their way to the lyrics. Never literally, that applies to all references and deeper meanings. Fans sometimes come up with a completely different and interesting interpretation. Sometimes you see something new that you didn’t expect. Because of this Mark has started to think further than he first thought. It is a nice interaction. But there are more surprises, sometimes even literally due to a mistake. For example, by copying something incorrectly, something may sound more surprising than the original. Then Mark continues along, thus a mistake can still lead to a better result.

The recording process
Especially the run-up to the recordings with the orchestra and the children’s choir was stressful. The lockdown should not have come a day earlier. The vocals of Simone and Mark were recorded in separate studios. Mark realises that they were very lucky with everything, his own home studio was just finished. Mark is used to recording separately, he has done that for other bands before. He likes to record on his own, because around ten o’clock in the evening his voice is at its best. But then there’s no producer who wants to work, fortunately Mark also has ‘producer skills’. Of course he had to catch his deadlines, but he was his own man of the manner. He sent it to the producer in the Netherlands. He passed on his comments. The next day Mark recorded a new track and implemented the improvements. So he sent two songs back again.

Mark studies everything three times
The songs on ‘Omega’ are catchy yet complex. During the writing process they had in mind that it had to be executable live. Still, it’s still exciting whether the songs live will be as catchy as they expect. It’s quite a job to rehearse the songs before a performance. “I actually have to rehearse everything three times”, Mark says. “First I practice all the guitar parts, then the vocals, only then together. One of the two has to become an automatism. I must have played that so often that I don’t have to think about it.” I asked Mark if they would ever play the three parts of ‘Kingdom of Heaven‘ (which are on different albums) live one after the other. “That’s a good question, that opportunity is definitely there.” he answered. Stand-alone, all the songs are epic, but together it’s going to be enormous. He himself would like to know how it will turn out if they play everything in a row.

The hard lockdown for Mark in Italy
Mark lives in Italy, where there was a hard lockdown. I asked him if this had changed his view of freedom. “Yes, absolutely” he answered firmly. “I’ve never spent a day in prison, being locked up was a new experience“. For two and a half months he was not allowed to leave his house. Only one person per household was allowed to go shopping. His girlfriend did the shopping. The only outdoor option for him was his garden, he was absolutely not allowed to leave his yard. He is a psychologist and was curious what that does to a person’s psychology. On the one hand, he was happy to be in Italy and to experience this. On the other hand, it was not an easy experience. Yet he noticed that people in the Netherlands complained more about the lockdown than the Italians. With the band he travelled all over the world. That was a beautiful, but hectic life. Mark has calmed down, and he likes that. He now realizes that life sweeps by fast you by when you are lived. He hopes that this will stay in balance in the future.

There is more between heaven and earth
Earlier I mentioned ‘Kingdom Of Heaven‘, the first part of which can be found on ‘Design Your Universe‘. This song is dedicated to his grandmother.
He has a beautiful ’there is more between heaven and earth experience’ around there death. But Mark tells another special story. It is about Lisanne Herder, a young woman. A documentary has been made about the last 15 days of her life. Before she starts euthanasia in September 2015 she has one wish: In her very last hour she wanted to Skype with Mark. Of course emotional for him, but it was very special that such a small support by him could make such a big difference. Because she sould get an injection half an hour after their conversation,. At the moment she would get the injection, his thoughts were with her, and then he tried to let it go by doing something else. Three quarters of an hour later he got such a strange feeling, there were shivers running over his body that he couldn’t explain. Later he heard from her family that the injection had been delayed for three quarters of an hour.

Metal, stigmas and guilty pleasures
Mark regrets that metal has a stigma. Many people think that all metal musicians are satanic. Mark strongly emphasises that Epica has nothing to do with satanism. The performance of Floor Jansen (Nightwish) in ‘The best singers 2019′ did open some doors. She has broadened people’s view on metal. Mark likes to listen to new, unknown albums, which are so catchy that you’ll be caught with the first listen. He enjoys it when he hears something new after twenty times listening. At home Mark certainly doesn’t listen to metal all the time, he listens to all kinds of genres. About the Top 2000 he says: “I like that you hear a lot of different genres, but the best songs of them. And the ‘guilty pleasures’, like Simon & Garfunkel. Normally I never listen to that, but when it pass by during the Top 2000 I can take it for sure. We sometimes play the Bee Gees in the tour bus, those high-pitched voices always please us!”
Hopefully the venues will slowly but surely open again.

Thank you Mark for the wonderful chat!

Photo credit by Tim Tronckoe

Epica en Omega

Op 26 februari brengt Epica het album ‘Omega’ uit. Namens Rockmuzine sprak ik met gitarist Mark Jansen. Zijn gave grunts vormen een fantastische combinatie met de muziek, en met de prachtige zang van Simone Simons. De albumtitel is gebaseerd op de theorie van het omegapunt. Mark legt de woorden van de Franse filosoof/theoloog als volgt uit: “Als universum zijn we gedoemd om op kolkende wijze naar een punt van eenwording te gaan”. Omdat omegapunt niet zo mooi klinkt, koos Epica voor ‘Omega’ als albumtitel. Al vroeg in het schrijfproces wisten de zes bandleden dat ‘Omega’ toegankelijker moest worden dan ‘The Holographic Principle’ (2016). Er zijn veel gitaren en orkestpartijen, er gebeurt heel veel. Maar op ‘Omega’ heeft Epica meer ruimte gemaakt om bepaalde instrumenten prioriteit te geven. Er zijn meer contrasten tussen ‘licht’ en ‘zwaar’. Doordat Epica in deze samenstelling al acht jaar samen tourt en albums maakt, voelen ze elkaar goed aan. Ze kennen elkaars kwaliteiten, en dat maakt het schrijven makkelijker.
Maar Mark vindt het ook fijn om met nieuwe mensen te werken. Daarmee komt hij soms tot verrassende dingen die hij anders misschien niet had. Voor ‘Abyss of Time – Countdown to Singularity’ heeft hij in de beginfase met een Franse vriend samengewerkt, daarna met de bandleden.
Beide samenwerkingsverbanden vond hij fijn, want het leverde andere ideeën op.

De achtergronden van Omega
‘Abyss of Time – Countdown to Singularity’ is een sterke openingstrack. Mark voelde dat daar een intro bij hoort. Dit is ‘Alpha – Anteludium’ geworden. Thema’s van ‘Alpha’ komen ook voor in ‘Abyss’, daarom lopen de nummers non-stop in elkaar door. Het kinderkoor in ‘Code of life’ was het idee van toetsenist Coen Janssen. De band zag het meteen zitten. “Dat is het voordeel van lang samenwerken, je vertrouwt elkaar blindelings. Bovendien kan niemand van ons zo’n mooie koorpartijen schrijven als hij.” aldus Mark. Coens beide kinderen zingen in dat koor, voor hun was de metal natuurlijk niet nieuw. Sommige kinderen hadden al eens van Epica gehoord. Voor anderen was de symfo metal compleet nieuw. Maar ze vonden het allemaal leuk om mee te werken.

Bram Knol heeft de animatievideo gemaakt voor ‘Freedom -The Wolves Within’. De clip is gebaseerd op een oud verhaal over een klein jongetje. Zijn opa vertelt over twee wolven die met elkaar in gevecht gaan. De ene wolf symboliseert het goede, de ander het kwaad. Het jongetje vraagt aan opa welke wolf wint. “De wolf die je het meeste voedt” antwoord opa. Toch is de songtekst geen letterlijke vertaling van deze levensles. Gitarist Isaac Delahaye en Mark hebben ‘Kingdom of Heaven prt 3’ opgedragen aan hun oma’s. Zij overleden binnen één week, en hebben het niet meer kunnen horen. Mark vertelt: “De oma aan vaders kant is al veel langer geleden overleden. Ze begreep onze muziek goed, we repeteerden zelfs in haar kelder. Als we iets aan een liedje veranderden, had oma dat meteen in de gaten. Zelf zou ze hun muziek niet gauw opgezet hebben, maar ze vond het leuk waarmee we bezig waren. De andere oma had er helemaal niks mee”. Bassist Rob Van Der Loo is een gevoelsmens, hij komt altijd met mooie harmonieën. De ballad ‘Rivers’ heeft een mooi plekje op het album. De luisteraar kan even tot rust komen en daarna vol gas erin voor ‘Synergize – Manic Manifest’. De volgorde van de nummers is dus goed uitgebalanceerd. In ‘Omega – Sovereign of the Sun Spheres’ zitten persoonlijke ervaringen verwerkt. Veel teksten zijn persoonlijk, maar op een algemene manier vertaald, zodat de fans er zelf ook persoonlijke dingen in terug kunnen vinden.
De theorieën van zijn psychologiestudie zijn zeker in zijn achterhoofd blijven hangen en hebben de weg naar de songteksten gevonden. Nooit letterlijk, dat geldt voor alle verwijzingen en diepere betekenissen. Fans komen soms met een hele andere interessante interpretatie. Zo zie je soms iets nieuws wat je niet had verwacht. Hierdoor is Mark verder gaan denken dan dat hij eerst dacht. Het is een mooie wisselwerking. Maar er zijn meer verrassingen, soms zelfs letterlijk door een fout. Bijvoorbeeld door iets verkeerd te kopiëren kan iets verrassender klinken dan het origineel. Dan gaat Mark daarop door. Zo kan een fout toch nog leiden tot een mooier resultaat.

Het opname proces
Vooral de aanloop naar de opnames met het orkest en het kinderkoor was stressvol. De lockdown had geen dag eerder moeten komen. De zang van Simone en Mark zijn in aparte studio’s opgenomen. Mark beseft dat ze overal veel geluk mee hebben gehad, zijn eigen home studio was nèt af. Apart opnemen is Mark wel gewend, dat heeft hij met andere bands al vaker gedaan. Hij vindt het fijn om in zijn eentje op te nemen, want rond een uur of tien ’s avonds is zijn stem op zijn best. Maar dan is er geen producer die aan het werk wil, gelukkig heeft Mark ook ‘producer-skills’. Hij moest natuurlijk wel zijn deadlines halen, maar hij was eigen baas over de manier waarop. Hij stuurde het naar de producer in Nederland. Die gaf zijn op-en aanmerkingen weer door. De volgende dag nam Mark een nieuw nummer op en voerde de verbeteringen door. Zo stuurde hij weer twee nummers terug.

Mark studeert alles drie keer in
De nummers op ‘Omega’ zijn catchy maar toch complex. Tijdens het schrijfproces waren ze er in het achterhoofd mee bezig dat het live uitvoerbaar moest zijn. Toch blijft het nog steeds spannend of de nummers live ook zo aanslaan als ze verwachten. Het is een hele klus om de nummers voor een optreden in te studeren. “Ik moet eigenlijk alles drie keer instuderen.” vertelt Mark. “Eerst oefen ik alle gitaarpartijen, dan de zang, pas daarna samen. Één van de twee moet een automatisme worden. Dat moet ik zò vaak gespeeld hebben dat ik er niet meer bij na hoef te denken.” Ik vroeg aan Mark of ze de drie delen van ‘Kingdom of Heaven’ (die op verschillende albums staan) ooit live achter elkaar gaan spelen. “Das een goede vraag, die kans is zeker aanwezig.” antwoordde hij. Ieder nummer is losstaand al lang, maar samen wordt dat enorm. Hijzelf zou graag willen weten hoe het uit pakt als ze alles achter elkaar spelen.

De harde lockdown voor Mark in Italië
Mark woont in Italië, daar was een harde lockdown. Ik vroeg hem of dit zijn kijk op vrijheid had veranderd. “Ja, absoluut” antwoordde hij stellig. “Ik heb nog nooit een dag in de gevangenis gezeten, opgesloten zijn was een nieuwe ervaring”. Tweeëneenhalve maand mocht hij zijn huis niet uit. Per huishouden kreeg slechts één persoon permissie om boodschappen te doen. Zijn vriendin deed de boodschappen. Het enige buiten voor hem was zijn tuin, hij mocht zijn erf absoluut niet af. Hij is psycholoog en was wel benieuwd wat dat met een mens zijn psychen doet. Aan de ene kant was hij blij dat hij in Italië zat, en dit mee kon maken. Aan de andere kant was het geen gemakkelijke ervaring. Toch merkte hij dat men in Nederland meer klaagde over de lockdown dan de Italianen. Met de band heeft hij de hele wereld over gereisd. Dat was een mooi, maar wel een gejaagd bestaan. Mark is tot rust gekomen, en dat vindt hij fijn. Hij realiseert zich nu dat het leven snel aan je voorbijtrekt als je geleefd wordt. Hij hoopt dat dit in de toekomst beter in balans blijft.

Er is meer tussen hemel en aarde
Al eerder noemde ik ‘Kingdom Of Heaven’, waarvan het eerste deel op ‘Design Your Universe’ te vinden is. Dit nummer is aan zijn één van zijn oma’s opgedragen. Rondom haar overlijden heeft hij een mooie ‘er is meer tussen hemel en aarde-ervaring’. Maar Mark vertelt nog een bijzonder verhaal. Het gaat over Lisanne Herder, een jonge vrouw. Over de laatste 15 dagen van haar leven is een documentaire gemaakt. Voordat ze in september 2015 euthanasie gaat plegen heeft ze nog een wens: In haar laatste uurtje wil ze Skypen met Mark. Het was voor hem natuurlijk emotioneel, en hij vond het bijzonder dat hij met deze voor hem kleine ondersteuning voor haar zo’n groot verschil kon maken. Want een half uur na hun gesprek, zou zij een injectie krijgen. Op het moment dat ze de injectie zou krijgen dacht aan haar, daarna heeft hij het proberen los te laten door wat anders te gaan doen. Drie kwartier later kreeg hij zo’n raar gevoel, er liepen rillingen over zijn lijf die hij niet kon plaatsen. Later hoorde hij van haar familie dat de injectie drie kwartier was uitgesteld.

Metal, stigma’s en guilty pleasures
Mark vindt het jammer dat metal een stigma heeft. Veel mensen denken dat alle metal muzikanten satanisch zijn. Met klem benadrukt Mark dat Epica niks met satanisme te maken heeft. Het optreden van Floor Jansen (Nightwish) in ‘De beste zangers 2019’ heeft wel wat deuren geopend. Zij heeft de kijk van mensen op de metal verbreed. Mark luistert graag naar nieuwe, onbekende albums, die zo pakkend zijn dat je al bij de eerste luisterbeurt gegrepen wordt. Hij geniet ervan als hij na twintig keer luisteren toch nog iets nieuws hoort. Thuis luistert Mark zeker niet constant naar metal, hij luistert allerlei genres. Over de Top 2000 zegt hij: “Dat vind ik het mooie, dat je heel veel verschillende genres hoort, maar dan wel de beste nummers daarvan. En de ‘guilty pleasures’, zoals Simon & Garfunkel. Daar luister ik normaal nooit naar, maar als het voorbij komt in de Top 2000 kan ik dat heel goed hebben. De Bee Gees draaien we wel eens in de tour bus, die hoge stemmetjes gaan er altijd goed in.”
Hopelijk kunnen de concertzalen langzaam maar zeker weer open.

Dankjewel Mark voor het fijne gesprek!

Photo credit by Tim Tronckoe