Communicatiewetenschapper Rens Dietz werd in de zero’s gegrepen door de postpunk revivals. Bijna iedereen heeft (stiekem) wel een favoriet punknummer, misschien zonder te beseffen dat het punk is. Het is net als onkruid, het komt iedere keer weer terug. Dit boek wordt beschreven vanuit twee ik-personen, een vader (1948) en zijn zoon (1982). De feiten en weetjes worden verpakt in een fictief verhaal vermengd met waargebeurde anekdotes, zodoende ga je als lezer mee met allerlei maatschappelijke veranderingen en de gevolgen ervan voor de muziek.
Buddy Holly inspireerde The Beatles
Buddy Holly kwam in 1959 om bij een vliegtuigongeluk, vader was toen 11 jaar. Een paar jaar later bezocht hij met zijn vader een kroeg in Hamburg. Hier traden ‘The Beatles’, een onbekende band uit Liverpool op. Zij speelden covers van Buddy Holly, hij was één van de eerste die eigen nummers schreef. Dat inspireerde ‘The Beatles’ tot het schrijven van eigen nummers. De eigen muziek van dit viertal werd in Nederland gezien als duivels. De liefde van de jeugd voor deze nieuwe muziek en de mening van de ‘ouderen’ zorgden voor een kentering tussen de generaties. De vader vertelt zijn ervaring over legendarische Beatles concert in Blokker.
Ook singer-songwriter Robert Allen Zimmerman werd door Buddy Holly geïnspireerd. Hij noemde zichzelf Bob Dylan en schreef protestliederen. Bob was weer een inspiratiebron voor Boudewijn de Groot. Politiek en maatschappij werden steeds belangrijker in de muziek. Er ontstonden levensstijlen, zoals de hippies. De muziek veranderde niet alleen door het politieke klimaat, er kwamen festivals, en er werd volop met drugs geëxperimenteerd. Kort gezegd ontstond hier uit de psychedelische muziek. Mede door de toenemende welvaart, veranderde de muziek, en verdwenen de hippies. Na zijn studie bleef ‘vader’ concerten bezoeken in Nederland en Engeland.
De ‘Sex Pistols’ zorgde voor een generatieconflict
Weer werd de muziekwereld wakker geschud, dit keer door de Sex Pistols. Engeland sprak er schande van, maar de jeugd vond het geweldig. Hierdoor was er weer een generatieconflict. De ‘Ramones’ brachten zo ongeveer de eerste punkplaat uit, dit is nu één van de meest legendarische punkalbums. De punkers zetten zich af tegen het kapitalisme. Ze namen zelfstandig hun platen op, maakten hun eigen kleding. ‘Do it yourself’ (DIY) werd een nieuw begrip. Punk was niet alleen muziek, het werd een levensstijl. Het woord punk is straattaal, en betekent ‘lelijk’. De muziek hoefde niet mooi te zijn, als het maar hard was. ‘The Clash’ zorgde voor een revolutie in de punk, hun muziek was toegankelijker voor het grote publiek. Want wie kent nu niet hits zoals ‘Should I stay or should I go’? Veel punkers hadden moeite dat hun wereld, door onder andere het krakersgeweld, verharde. Punk leek dood te bloeden….
Langzaam werd het wilde studentenleven iets rustiger, de man werd in 1982 vader van een zoon: Nico. Hij kreeg de (punk)muziek met de paplepel ingegoten. Want op driejarige leeftijd bezocht hij een concert van ‘Sonic Youth’ in CBGB in New York. Af en toe vertelt de vader iets van een concert van vroeger, soms zijn deze flashbacks een beetje verwarrend. Toch pik je zo de draad van het verhaal weer op. Er worden veel bands genoemd en diverse sub genres besproken, zoals New Wave.
De ‘Artic Monkeys’ deelden gratis demo’s uit
Door het ontstaan van MTV en de commerciële radio gingen bands commerciëler denken, dat was killing voor de postpunkperiode. Er ontstond er een nieuwe muziekstroming: Grunge, ruige muziek gemaakt door ruige mannen. ‘Pearl Jam’ is een bekende in het alternatieve rockcircuit. In feite maakten zij de weg vrij voor Nirvana. Hun tweede album ‘Nevermind’ is een icoon in de muziekwereld. Dat geldt ook voor de cover van de baby die onder water naar een geldbiljet zwemt, als kritiek op de jeugd die al jong verpest wordt door het kapitalisme.
Nico is nu de verteller van het verhaal, hij houdt niet van Atomic Kitten, Jody Bernal en andere popliedjes, maar dan hoort hij ‘The Strokes’, en garageband uit New York. Hun debuutalbum ‘Is this it’ (2001) zorgde voor een nieuwe opleving van de postpunk. Alex Turner, de frontman van de ‘Artic Monkeys’ is ook fan van ‘The Strokes’. Over deze bands vertelt Nico aangenaam veel. Bijvoorbeeld over de verrassingsconcerten van ‘Artic Monkeys’ en het uitdelen van de gratis demo’s. Vooral dat laatste was vernieuwend. Zouden de fans nog wel hun debuutalbum kopen als ze de muziek al als MP3 hadden? Het antwoord was: “Ja”, want met 1.8 miljoen verkochte platen is ‘Whatever’ zes keer platina.
Spotify maakte een ‘einde’ aan de piraterij
Halverwege de zeroes waren de jaren van overvloed, dus werd er geen punkmuziek gemaakt. Piraterij, dus muziek illegaal downloaden was “normaal”. ‘Spotify’ kwam, en de consumenten werden streamers in plaats van kopers. Hierdoor kwam er een ‘einde’ aan de piraterij. Artiesten krijgen een klein geldbedrag per stream, maar dan moet er minimaal dertig seconden geluisterd worden. Daarom moeten de nummers meteen boeien. Bands maakten kortere nummers, zodat de luisteraar naar zoveel mogelijk nummers kan luisteren, en de band meer inkomsten heeft. Gevolg: de muziek vervlakte. Inmiddels was Nico vader geworden, hij noemde zijn zoon Alex.
Ook nu kwam punk weer terug, bijvoorbeeld met IDLES. De band zingt onder andere over racisme, problemen in de zorg en immigratieproblemen. De single ‘Danny Nedelko’ klinkt opzwepend, maar de tekst over deze immigrant is best ingrijpend. Aan het begin van 2020 gaat Alex voor het eerst mee naar Londen. Met zijn vader, opa en een muziekvriend gaat hij naar het concert van ‘Fontaines D.C.’. En zo draagt Nico de punkmuziek over aan zijn zoon Alex.
‘Geloof de hype’ is verslavend
De manier van vertellen van Nico verschilt niet veel met die van zijn vader. Jammer want een
eigen schrijfstijl had de opzet van dit boek geloofwaardiger gemaakt. Vooral bij Nico mis ik soms wat enthousiasme als hij over een concert praat. Er worden veel feiten en bands genoemd. Doordat er een verhaallijn aan vast zit, is dit boek is veel meer ‘alleen maar’ een opsomming van bandnamen en stijlen. ‘Geloof de hype’ geeft je inzichten die je waarschijnlijk niet had, 60 jaar muziekgeschiedenis is op een goede manier samengebracht. Het boek voelt bijna alsof je met een muziekvriend over muziek praat. Er zijn talloze, duidelijke verwijzingen zijn naar de (verslavende) site ‘geloofdehype’, hier vind je veel extra’s, waardoor het boek nog meer gaat leven. ‘Geloof de hype’ is een aanrader voor muziekliefhebbers van allerlei generaties.
(8/10) (Uitgeverij RWDIY, ISBN: 9789464025330)
Playlist: Geloof de hype
